Rejangese language
Rejangese (Rejangese: Baso Jang/Baso Həjang, pronounced as basɔ ɟaŋɡ/basɔ dʒaŋɡ, basɔ həɟaŋɡ/basɔ hədʒaŋ ) is an Austronesian languages predominantly spoken by the Rejangese people in southwestern height of Sumatra (Bengkulu), Indonesia. There are five dialects, spread from mountainous region to the coastal region of Bengkulu. Five dialects of Rejangese are Cu'up dialect, Lebong dialect, Payang dialect, Rawas dialect, and Utara dialect (Pəsisia).
Rejangese was written in Rejang script for long time.[4] The script is thought to pre-date the introduction of Islam in the C12th to the area, although the earliest attested document has been dated to the mid C18th. It is traditionally written on bamboo, buffalo horn, bark or copper plates. But, right now Rejangese is written in Latin alphabet.
Classification
Rejangese is not obviously close to other Malayo-Polynesian languages. McGinn (2009) classified it among the Bidayuh languages of Borneo, closest to Bukar Sadong.[5] It may be that it is related to the newly described language Nasal, but that is speculative at this point.[6]
Vocabulary
Astronomy Word
English |
Lebong Dialect |
Cu'up Dialect |
Payang Dialect |
Utara Dialect |
earth | bumi, dənio, dunio | bumi, dənio | bumi, dənio | bumi, dənio |
star | bitang | bitang | bitang | bitang |
moon | bulən | bulən | bulən | bulən |
sun | matai bilai | matəi biləi | matəi biləi, matoi biloi | matəi bilə |
cloud | awən | awən | awən | awən |
sky | lenget | lenget | lenget | lenget |
Gender
English |
Lebong Dialect |
Cu'up Dialect |
Payang Dialect |
Utara Dialect |
female | bie, səbie, səlawai, səlawie | bəi, səbəi, səlawəi | bəi, səbəi, səlawəi | bie, səbie, səlawie |
male | səbong, səmanie | səbong, səmanəi | səbong, səmanəi | səbong, səmanie |
shemale | tayuk | tayuk | tayuk | tayuk |
Colour
English |
Lebong Dialect |
Cu'up Dialect |
Payang Dialect |
Utara Dialect |
red | miləak | miləak | miləah/abang | miləak |
white | putiak | puteak | puteah | puteak |
black | məluo | mələu | mələa | məluo |
green | ijo | ijo | ijo | ijo |
blue | biru/blu/blau | biru/blu/bləu | biru/blu/bləu | biru/blu/blau |
grey | abu-abu/abau | abu-abu/abəu | abu-abu/abəu | abu-abu/abəu |
orange | oren | oren | oren | oren |
violet | ungu/ungau | ungu/ungəu | ungu/ungəu | ungu/ungau |
brown | coklat | coklat | coklat | coklat |
pink | miləak mudo/miləak jam(b)au | miləak mudo/miləak jam(b)əu | miləah mudo/miləak jam(b)əu | miləak mudo/miləak jam(b)au |
silver (color) | pirok | pirak | pirak | pirak |
maroon | miləak atie | miləak atəi | miləah atəei | miləak atəi |
Pronouns
English |
Lebong Dialect |
Cu'up Dialect |
Payang Dialect |
Utara Dialect |
I | Uku/Ku | Uku/Ku | Uku/Ku | Uku/Ku |
You | Kumu (formal), ko (common) | Kumu (formal), Ko (common) | Ko, Nu | Kumu (formal), Ko (common), Nu (common) |
We | Itə, tə | Itə, tə | Itə, tə | Itə, tə |
They | Tobo o | Tobo o | Tobo ho | Tobo o |
He | Si | Si | Si | Si |
She | Si | Si | Si | Si |
Number
Numeral |
English |
Lebong Dialect |
Cu'up Dialect |
Payang Dialect |
Utara Dialect |
0 | zerp | nol | nol | nol | nol |
1 | one | do (sometimes dəlai) | do (sometimes dəlai) | do (sometimes dikup) | do (sometimes dəlai) |
2 | two | duai | duəi | dui | duəi |
3 | three | təlau | tələu | tələu | təlau |
4 | four | əpat, pat | əpat, pat | əpat, pat | əpat, pat |
5 | five | ləmo | ləmo | ləmo | ləmo |
6 | six | num | num | num | num |
7 | seven | tujuak | tojoak | tojoah | tojoak |
8 | eight | dəlapən | dəlapən | dəlapən | dəlapən |
9 | nine | s(mb)ilan | s(mb)ilan | s(mb)ilan | s(mb)ilan |
10 | ten | dəpuluak | dəpoloak | dəpoloah | dəpoloak |
11 | eleven | səblas, dəblas | səblas, dəblas | səblas, dəblas | səblas, dəblas |
12 | twelve | duai bəlas | duəi bəlas | dui bəlas | duəi balas |
13 | thirteen | təlau bəlas | tələu bəlas | tələu bəlas | təlau bəlas |
19 | nineteen | s(mb)ilan bəlas | s(mb)ilan bəlas | s(mb)ilan bəlas | s(mb)ilan bəlas |
20 | twenty | duai puluak | duəi poloak | dui poloah | duəi poloak |
21 | twenty one | duai puluak satu | duəi poloak satu | dui poloah satu | duəi poloak satu |
50 | fifty | ləmo puluak | ləmo poloak | ləmo poloah | ləmo poloak |
100 | one hundred | də'otos, dotos, sotos | də'otos, dotos, sotos | də'otos, dotos, sotos | də'otos, dotos, sotos |
200 | two hundred | duai otos | duəi otos | dui otos | duəi otos |
1000 | one thousand | dəribau,səribau | dəribeu, səribeu | dəribeu, səribeu | dəribau, səribau |
10000 | ten thousand | dəpuluak ribau | dəpoloak ribəu | dəpoloah ribəu | dəpoloak ribau |
100000 | one hunder thousand | sotos ribau | sotos ribəu | sotos ribəu | sotos ribau |
1000000 | one million | dəjuta | dəjuta | dəjuta | dəjuta |
Name of a Day's
English |
Lebong Dialect |
Cu'up Dialect |
Payang Dialect |
Utara Dialect |
monday | sənin | sənin | sənin | sənin |
tuesday | səlasa | səlasa | səlasa | səlasa |
wednesday | rabau/rabu/rəbau | rabəu/rabu/rəbəu | rabəu/rabu/rəbəu | rabəu/rabu/rəbəu |
thursday | kəmis | kəmis | kəmis | kəmis |
friday | jəm'at/jum'at | jəma'at/jum'at | jəmahat/jum'at | jəm'at/jum'at |
saturday | sabtau/səbtau/səbtu | sabtəu | sabtəu | sabtau/səbtau |
sunday | ming(g)au | ming(g)əu | ming(g)əu | ming(g)əu |
Preposition
Place
English |
Lebong Dialect |
Cu'up Dialect |
Payang Dialect |
Utara Dialect |
behind | bəlakang, kədong | bəlakang, kədong | bəlakang, kədong | bəlakang, kədong |
beside | saping | saping | saping | saping |
above | das, da'ət | das, da'ət | das | das, da'ət |
in front of | muko | muko | muko | muko |
outside | luəa | luəa | luəa, luəh | luəa |
inside | ləm | ləm | ləm | ləm |
corner | iding | iding | iding | iding |
under | bəak | bəak | bəak | bəak |
between | antaro | antaro | antaro | antaro |
Basic Element
English |
Lebong Dialect |
Cu'up Dialect |
Payang Dialect |
Utara Dialect |
wind | angin | angin | angin | angin |
water | bioa | bioa | bioa | bioa |
ground | tanəak | tanəak | tanəah | tanəak |
air | udaro | udaro | udaro | udaro |
fire | opoi | opoi | opoi | opoi |
Sample Text
The following is a sample text in Rejangese, of the Article 1 of the Universal Declaration of Human Rights (by the United Nations):
- Kutə nə manusio yo ba lahia mərdeka ngən punyo hak-hak dik samo. Manusio nəlie Tuhan aka ngən atie, kərno o kəlak nə itə bəkuat do dik luyən nak ləm raso səpasuak
Gloss (word-to-word):
- Article 1 – All of human was born freely and have an equal rights. God give them a way to think and conscience, because of it they must be friends each other in the sense of brotherhood.
Translation (grammatical):
- Article 1 – All human beings are born free and equal in ranking and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.
Notes
- ↑ (PDF), UIN Surabaya http://digilib.uinsby.ac.id/1925/6/Bab%203.pdf, retrieved 21 March 2016
- ↑ Rejang at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Rejang". Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ , Script Source http://scriptsource.org/cms/scripts/page.php?item_id=script_detail&key=Rjng, retrieved 12 March 2016
- ↑ McGinn, Richard (2009) "Out-of-Borneo subgrouping hypothesis for Rejangese". In Adelaar & Pawley, eds, Austronesian historical linguistics and culture history
- ↑
External links